برگزاری نشست سراسری هماهنگی نخستین مانور سیلاب

ثاقب عزیزخانی مدیر دفتر مهندسی رودخانه شرکت آب منطقه ای زنجان در این نشست سراسری با اشاره به عوامل ایجاد سیلاب، اظهار کرد: بارندگی‌ها در بلندمدت یکی از عوامل ایجاد سیلاب است، به‌ طوری که بارندگی‌های بلندمدت سبب می‌شود که زمین از آب اشباع‌ شده و بارندگی‌های مجدد روان‌آب را ایجاد کند.

عزیزخانی پوشش گیاهی را عاملی برای پیشگیری در کاهش آسیب‌های سیلاب دانست و ادامه داد: پوشش گیاهی و گون سبب می‌شود که آسیب‌های ناشی از سیلاب و روان‌آب کاهش یابد؛ چراکه سرعت سیل با وجود پوشش گیاهی کاهش می‌یابد.

وی با اشاره به بروز خشکسالی در دهه های ۷۰ و ۸۰ در کشور، افزود: پس از بروز خشکسالی این دو دهه در کشور، پوشش گیاهی تا حدودی از بین رفت و دبی آب رودخانه‌ها نیز کاهش یافت که زمینه تصرفات در حریم رودخانه‌ها را به وجود آورد و ادامه ساخت و ساز در حریم رودخانه‌ها و از بین رفتن پوشش گیاهی با چرای بی‌رویه دام‌ها، سیلاب‌ها را تشدید نمود.

مدیر دفتر مهندسی رودخانه با اشاره به تغییرات آب و هوایی و تاثیر آن در ایجاد و تشدید قدرت سیلاب‌ها، تصریح کرد: با تغییرات نزول بارش‌ها، بارندگی‌ها به صورت مقطعی، کوتاه و رگباری شده و این نوع بارش اجازه نشست آب به لایه‌های زیرین خاک را نمی‌دهد و بارندگی‌ها حتی در دبی‌های کم نیز سیلاب ایجاد می‌کند و ساخت و سازهایی که در مسیر رودخانه انجام‌ شده، تخریب شده و خسارت اتفاق می‌افتد.

این مسئول با بیان اینکه امسال ۴۰ کیلومتر لایروبی از رودخانه‌های استان در راستای کاهش خطرپذیری در مناطق ساخت و ساز شده در حریم رودخانه‌ها، انجام‌ شده است، یادآور شد: در استان زنجان حاج‌سیران و ارمغانخانه در قره‌پشتلو سابقه وقوع سیلاب را داشتند و شهرستان طارم و ماه‌نشان نیز با توجه به توپوگرافی منطقه و داشتن جغرافیای ‌V شکل در معرض سیل هستند.

مدیر دفتر مهندسی رودخانه شرکت آب‌منطقه‌ای زنجان حریم رودخانه‌ها را جزو انفال دانست و خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه انفال حقی حکومتی است، کسی حق تعرض و دخل و تصرف در حریم رودخانه‌ها را ندارد و این مسئله قابل پیگیرد قانونی است.

در ادامه، مدیرگروه درس زمین‌شناسی و محیط زیست اداره‌کل آموزش و پرورش استان زنجان از برگزاری مانور سیلاب در  مدارس خبر داد و اظهار کرد: این مانور پنجم اسفند در مدارس استان برگزار می‌شود تا دانش‌آموزان و مدیران با سیلاب و آسیب‌ها و خطرات ناشی از آن آشنا شوند.

مینا برزگر ادامه داد: با اجرای این مانور، دانش‌آموزان یاد می‌گیرند که چگونه در هنگام بروز سیلاب از خود مراقبت کنند. علاوه‌ بر این اوایل امسال یک برنامه آموزشی در راستای ارتقای سواد آبی دبیران برگزار شد؛ چراکه آموزش و پرورش در زمینه انتقال طرق مقابله با خطر سیل نقش مهمی دارد.

وی با اشاره به تعریف سیل، افزود: سیل نتیجه برآیند شرایط هیدرولوژیکی و توپوگرافی منطقه سیل‌خیز است، به نحوی که جریان در رودخانه به اندازه‌ای زیاد می‌شود که سرریز کرده و وارد دشت سیلابی می‌شود و خساراتی را نیز به بار میاورد.

برزگر با اشاره به دلایل وقوع سیل، تصریح کرد: سیل معمولا زمانی به وقوع می‌پیوندد که یک سطح پست از آب پر شده باشد و بدترین حالت‌های سیل رودخانه‌ای معمولا در زمین‌های حاشیه‌ای یک رود جاری می‌شود و این در حالی است که روش مورد اطمینانی برای پیش‌بینی سیلاب و زمان وقوع آن وجود ندارد.

عضو گروه زمین‌شناسی و محیط زیست اداره‌کل آموزش و پرورش استان زنجان نیز در ادامه با اشاره به برگزاری مانور سیلاب در سطح مدارس استان، اظهار کرد: با توجه به افزایش سیلاب‌ در سال‌های اخیر در کشور، برنامه مانور سیلاب تدوین‌ شده تا دانش‌آموزان و دبیران مقطع یازدهم که کتاب انسان و محیط زیست را تحصیل و یا تدریس می‌کنند، بیشتر با سیلاب آشنا شوند.

افشین قلی‌زاده با تشریح نحوه هماهنگی مدیران مناطق با مدیران مدارس و معلمان مقطع یازدهم در راستای اجرای سیلاب، خاطرنشان کرد: انتظار می‌رود برای روز مانور هماهنگی‌های لازم انجام  و مدیران مدارس و معلمان توجیه‌شده و با وظایف خود آشنا شوند.

گفتنی است، طرح گسترش سواد آبی با محوریت برنامه‌ریزی برای نخستین مانور سراسری سیلاب با همکاری شرکت آب منطقه‌ای زنجان ، جهاددانشگاهی استان، و اداره‌کل آموزش و پرورش استان زنجان مورخ ۵ اسفندماه در مناطق مختلف استان بویژه مناطق سیل خیز اجرایی خواهد شد.